صوت حزین، چخماق عشق

چخماق و در اصل چقماق یک لفظ ترکی است که آن را به گونه های مختلف معنا کرده اند؛ نظیرآتش زنه، آتش افروزنه، آتش باره، آتش گیره، آتش پرک (آنندراج ). آن عبارت از سنگ یا قطعه آهنی است که به سنگ دیگر زنند و از آن آتش جهد و برای آتش افروختن به کار گرفته می شود.

تلقی من این است که عشق بازی با خدا جز با گریه به اوج نمی رسد. برای گریستن شاید بتوان از ابزارهای گوناگونی بهره برد؛ اما به نظر من اگر بخواهیم به طریق ارادی گریه خودمان را دربیاوریم، راهش برآوردن صوت حزین است. با صدای حزن آور یک شعر یا یک دعا و یک آیه عاشقانه یا ترهیبی یا ترغیبی را خواندن بسان چخماقی است که با آن می توان شعله مقدسی را در دل برافروخت و دانه های عسلگون عشق الهی را که از چشم ها بر می آید، به کام دل ریخت. بی جهت نیست که کتب آسمانی چه قرآن و چه تورات و چه انجیل به صوت حزین نازل شده است؛ چنان که:

امام صادق(ع) فرمود: «إن الله تبارک وتعالى أوحى إلى موسى بن عمران علیه السلام، أن إذا وقفت بین یدی فقف موقف الذلیل الفقیر، وإذا قرأت التوراة فأسمعنیها بصوت حزین، وکان موسى علیه السلام، إذا قرأ کانت قرائته حزنا، وکأنما یخاطب انسانا؛ خداوند به حضرت موسی(ع) وحی کرد که چون در برابر من قرار گرفتی، چنان آدم خوار و تهیدست باش، و هرگاه تورات را می خوانی، با صدای اندوهگین آن را به من بشنوان. حضرت موسی(ع) نیز هرگاه می خواند، خواندنش اندوهگین بود؛ چنان (واقعی می خواند ) گویا به آدمی خطاب می کند» (الکافی - الشیخ الکلینی - ج 2 - ص 615؛ الدعوات - قطب الدین الراوندی - ص 23 – 24)

احتمالاً مراد از موسی در قسمت اخیر حدیث مذکور امام موسی کاظم(ع) باشد؛ چنان که حفص گوید: «ما رأیت أحدا أشد خوفا على نفسه من موسى بن جعفر علیه السلام ولا أرجى للناس منه وکانت قراءته حزنا فإذا قرأ فکأنه یخاطب إنسانا؛ هیچ کسی را ترساتر بر خود از امام کاظم(ع) و هیچ کس از مردم را امیدوارتر از او ندیدم. قرآن خواندنش با اندوه بود. هرگاه می خواند، (چنان می خواند که) گویا آدمی را مورد خطاب قرار می دهد.» (وسائل الشیعة (آل البیت) - الحر العاملی - ج 6 - ص 208 - 209) 

در حدیث قدسی خطاب به حضرت عیسی آمده است: «یا عیسى ابک على نفسک فی الخلوات وانقل قدمیک إلى مواقیت الصلوات واسمعنی لذاذة نطقک بذکری فإن صنیعی إلیک حسن؛ ای عیسی در خلوت ها بر حال خود گریه کن و عبادتگاه ها گام نه و لذت صدایت را به من بشنوان. بدان که رفتارم با تو نیکوست» (الکافی - الشیخ الکلینی - ج 8 - ص 133).

نیز آمده است: «واقرأ کتابی وأنت طاهر واسمعنی منک صوتا حزینا؛ و کتاب من را با حالت طاهر بخوان و صدای اندوهگینت را به من بشنوان» (الکافی - الشیخ الکلینی - ج 8 - ص 135؛ الأمالی - الشیخ الصدوق - ص 610)

همچنین آمده است: «یا عیسى ادعنی دعاء الغریق الحزین الذی لیس له مغیث؛ ای عیسی، مرا چون آدم غریق اندوهگینی بخوان که هیچ فریادرسی ندارد». (الکافی - الشیخ الکلینی - ج 8 - ص 138)

نیز امام صادق(ع) فرمود: «إن القرآن نزل بالحزن فاقرؤوه بالحزن؛ قرآن با اندوه نازل شد؛ پس آن را با اندوه بخوان» (الکافی - الشیخ الکلینی - ج 2 - ص 614؛ وسائل الشیعة (آل البیت) - الحر العاملی - ج 6 - ص 208)

سعد بن ابی وقاص آورده است که پیامبر اسلام(ص) فرمود: «إن القرآن نزل بالحزن، فإذا قرأتموه فابکوا، فإن لم تبکوا فتباکوا وتغنوا به؛ قرآن با حزن نازل شده است؛ از این رو، هرگاه آن را می خوانی، گریه کن. اگر گریه ات نگرفت، حالت گریه به خود بگیر و با گریه صدا بر آور». (کفایة الأحکام - المحقق السبزواری - ج 1 - ص 432).

به این ترتیب، اگر می خواهیم گریه کنیم، راهش ساده است، با صدای حزن انگیز خدا را صدا کنیم. یک شعر یا دعای عاشقانه را با ناله سر دهیم. اگرچه ابتدا با تکلف باشد؛ اما وقتی ادامه پیدا کند، قلب هم با صدا همراه می شود و چشم ها نیز با آن همراهی می کند و قطره های اشک چون جرعه های عشق به کام دل سرازیر می شود.

التماس دعا

نظرهاي شما ( )

 (یکشنبه 90 بهمن 9 ساعت 2:1 عصر)